UGR is een maatstaf die door lichtontwerpers wordt gebruikt om de mate van verblindende verlichting aan te geven. UGR waardes varieren van 5 (zeer lage verblinding) tot 40 (zeer hoge verblinding). In de meeste situaties geldt: hoe minder verblinding, hoe beter.
Internationale normen zoals NEN12464 bevelen maximale UGR’s aan. UGR<19 wordt bijvoorbeeld aanbevolen voor kantoor- en klasomgevingen.
Een te hoge UGR kan leiden tot een zeer onprettige omgeving. Veel mensen ervaren hoofdpijn omdat ze teveel aan het knijpen zijn met hun ogen.
Hoe wordt de UGR gemeten?
UGR wordt gemeten voor een installatie, niet voor een armatuur. Echter heeft het ontwerp van het armatuur een grote invloed op de UGR waarde van de installatie. Daarom wordt vaak wel een UGR waarde per armatuur opgegeven, dit is uiteraard indicatief.
Een persoon ervaart verblinding wanneer zich in zijn of haar gezichtsveld een grote fluctuatie in lichtsterkte voordoet. Een eenvoudig voorbeeld hier is een zaklamp. Als je in een donkere kamer van drie meter afstand rechtstreeks in een zaklamp kijkt, word je zeker verblind door verblinding. Als je nu vanaf dezelfde afstand buiten in de zaklamp kijkt, zal het licht zeker niet zo fel lijken.
UGR kan alleen worden berekend voor een binnenverlichtingsinstallatie. De verblinding bij buitenverlichting wordt aangegeven door GR en dat moet niet door elkaar gehaald worden.
Er bestaat een formule waarmee de UGR berekend kan worden. In de praktijk wordt vaak een computerberekening gemaakt om de UGR in de ruimte te berekenen. Uiteraard maken wij deze berekeningen ook, neem daarvoor contact met ons op.
Wat betekent een armatuur met UGR<19?
Heel strikt genomen bestaat dat niet. Want officieel heeft UGR betrekking op de installatie. Fabrikanten vermelden de UGR waarde wel. Wat betekent dat dan?
Het betekent dat het armatuur een lichtverdeling heeft die de lichtontwerper zal helpen om een UGR van <19 te behalen wanneer het armatuur op een logische manier wordt toegepast. Er is geen garantie dat de installatie resulteert in een UGR<19 maar de kansen worden erg vergroot.
Over het algemeen hebben armaturen met UGR<19 een smalle lichtbundel of maken ze gebruik van een speciale lens.
Welke UGR waardes worden aanbevolen?
De meeste lichtontwerpers werken volgen NEN12464 en daarin wordt per ruimte een ideale UGR waarde aangegeven.
| NEN12464 tabel | Type ruimte | Maximale UGR |
|---|---|---|
| 5.1 | Verkeersruimtes binnen gebouwen | 25-28 |
| 5.7 | Industriële ruimte – bakkerij | 22 |
| 5.18 | Industriële ruimte – metaalbewerking | 19-25 |
| 5.24 | Industriële ruimte – autogarage | 19-22 |
| 5.26 | Kantoren | 16-25 |
| 5.34 | Parkeergarages | 19-25 |
Uiteraard is dit slechts een greep uit de vele aanbevelingen die staan beschreven in de norm.
Hoe kan ik de verblinding van een installatie verminderen?
Er zijn een aantal zaken om rekening mee te houden om de verblinding van een installatie te verminderen.
Positioneer de armaturen op een manier dat deze niet in het directe zicht zijn.
Het toepassen van een uplight kan ook helpen om de verblinding te verminderen. Door licht op het plafond te projecteren, verkleint u het contrast tussen de armaturen en de achtergrond en vermindert u daarmee de UGR.
Verblinding verminderen bij werkplaatsverlichting
In de werkplaats kan verblinding een vervelende rol spelen. Iedereen moet goed en prettig zijn of haar werk kunnen uitvoeren. Verkeerde verlichting kan zorgen voor een te hoge verblinding. Het is vaak belangrijk om met onder andere de juiste lichtbundels te werken.